T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
MERSİN / SİLİFKE - TOKİ Ortaokulu

SUYUN ÖNEMİ

İnsan besin almadan haftalarca yaşayabilir ancak su olmadan ancak birkaç gün yaşayabilir. Vücut suyunun % 10´unun azalmasıyla yaşam tehlikeye girmeye başlarken, % 20´si yitirildiğinde ise ölümle sonuçlanır.

SUYUN ÖNEMİİnsan vücudundaki su % 45-70 arasında değişir. Vücutta suyun görevleri oldukça fazladır. Besinlerin sindirimi, emilimi, vücut ısısının denetimi, eklemlerin kayganlığının sağlanması bunların belli başlılarıdır. 

Yetişkin insan içeceklerle ortalama 1 litre , yiyeceklerle de 1.2 litre su alır. Sebze ve meyve gibi besinlerinde %85-90 'ı su olduğundan sıvı alımının bir kısmını bu yiyeceklerden karşılanır. Her insan 1 kalorilik yiyeceğe karşılık 1 gr. su almalıdır. Örneğin 2000 kaloriyle beslenen bir erkek ortalama 2 kg. sıvı almalıdır. İnsan vücudu günde ortalama günlük deri yoluyla 500 , akciğerlerle 300 , böbreklerden idrarla 1500 ve bağırsaklardan 200 ml. su kaybeder. Bu miktarlar iklim koşullarına , hastalık durumuna ve spor durumuna göre değişir. Vücuttaki su yoğunluğunun % 1 azalması bizde susama ihtiyacını doğurur . vücut suyunu fazla kaybettiğinde fiziksel performans azalır , konsantrasyon azalır , baş dönmesi olur. Daha ileri kayıplarda baş dönmesi , kusma , kas spazmı ve aşırı yorgunluk görülür.

Kullanılacak suyun temizliği önemli bir konudur. Nereden nasıl geldiğini bilmediğimiz bir su söz konusu ise mutlaka 3-5 dakika kaynatılmalıdır. Aksi takdirde suyun içindeki mikroplar ağır hastalıklara neden olabilir. Kapalı sular bu anlamda daha güvenlidir ve tercih edilmelidir. Özellikle suyu içecek olan bir çocuksa daha da hassas olmak gerekir. Mikroba daha açık olduklarından hastalanma riskleri daha fazladır. 

Bazı insanlar suyu tek başına içmeyi sevmeyebilir. Bu kişiler mutlaka tadları hoşuna gidecek bir sıvıyı tercih etmelidirler. Bu sıvı açık çay , limonata , bitki çayları gibi içecekler olabilir. Bu içeceklerinde kalorisi ve besin değeri önemlidir. Mesela sıvı ihtiyacını karşılamak için günde 1,5 litre asitli içecekleri içmekte sakıncalıdır. Yada hazır meyve suları çok şekerli ve boyalıdır. Onları da tüketmek gereksiz kilo alımına neden olur. Tüketilen hiçbir sıvı suyun vücuttaki görevlerini gerçekleştirmez. bizim için en ideal sıvı sudur. Suya ulaşmak her zaman daha kolaydır. Küçük yudumlarla başlanıp giderek miktar arttırılabilir.

Bol sebze ve meyve tüketimi de yine güzel bir alternatiftir. Örneğin karpuzun % 95 'i sudur. Sofralarda bulunması hem kolay hem de ekonomiktir. Diğer sebze ve meyvelerin de olmasında yine fayda vardır. 
Yazın özellikle ayran tüketilmesi tansiyonun düşmemesi içinde yararlıdır. Biraz tuzlu olmasının bir sakıncası yoktur. Ancak fazla tuz yarardan çok zarar verir. Günde 2-3 bardak yeterlidir. Hem kalsiyum ihtiyacımızı karşılar hemde sıvı ihtiyacını almış oluruz. 

Su Tasarrufu Önerileri

TEMA Vakfı Kaynak Geliştirme Bölüm Başkanı Yeşim Beyla, 4 kişilik bir ailenin, alacağı basit önlemlerle yılda 140 ton su tasarrufu yapabileceğini bildirdi.

Yeşim Beyla, yaptığı açıklamada, küresel ısınmanın etkilerinin artık net olarak görüldüğünü, kar ve yağmur sularıyla beslenmesi gereken göllerin nehirlerin kuruduğunu, kuraklığın etkisinin sadece kırsal kesimde değil, kentlerde de hissedildiğini hatırlattı. Beyla, Türkiye´nin kişi başına ortalama 1500 metre küp ile "su azlığı çeken" bir ülke olduğunu vurguladı.

Bilim insanlarının yaptığı araştırmaların, Türkiye´nin de küresel ısınmanın etkilerini şiddetli biçimde yaşayacağını, bu etkinin güneyde kuraklık kuzeyde de aşırı yağış ve seller getireceğini öngördüğünü dile getiren Beyla, Türkiye´nin yaygın olarak sanıldığının aksine su zengini bir ülke olmadığına dikkati çekti.

Beyla, yılda kişi başına düşen kullanılabilir su miktarı 8-10 bin metre küp olan ülkelerin "su zengini" sayıldığını, 2000 metre küpten az olanların "su azlığı çeken", 1000 metre küpten az olanların ise "su fakiri" ülkeler arasında kabul edildiğini söyledi.

Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü verilerine göre, Türkiye´nin tüketilebilir yer üstü ve yer altı su potansiyelinin yılda ortalama 112 milyar metre küp olduğunu ifade eden Beyla, Türkiye´nin kişi başına ortalama 1500 metre küp ile "su azlığı çeken" bir ülke olduğunu vurguladı.
Yeşim Beyla, Türkiye´nin nüfusunun 2030 yılında 100 milyonu bulmasının beklendiğine işaret ederek, Türkiye´nin, mevcut kaynakların tamamı bozulmadan korunsa bile 2030 yılı için kişi başına düşen kullanılabilir su miktarının 1000 metre küp civarında olacağını kaydetti.

"Herkesin Çabası Önemli"

SUYUN ÖNEMİ

Beyla, Türkiye´de suyun büyük bir bölümünün evlerde kullanıldığını belirterek, TEMA Vakfı olarak evlerdeki gereksiz su tüketiminin önlenmesi için "Suyunu Boşa Harcama" kampanyası başlattıklarını anımsattı.

Herkesin tek tek göstereceği bireysel çabaların kullanılabilir su miktarının korunması için büyük önem taşıdığını vurgulayan Yeşim Beyla, "4 kişilik bir aile, musluğun gereksiz yere akmasına izin vermeyerek, kısa duş alarak, bulaşıklarını makinede yıkayarak, gereksiz yere sifon kullanmayarak yılda 140 ton su tasarrufu yapabilir" dedi.

  • Musluğu açık bırakmayın. Sebze meyveler elde yıkamak yerine su dolu bir kapta yıkanırsa çok daha az su tüketilir. 4 kişilik bir aile bu yöntemle yılda ortalama 18 ton su kurtarabilir.
  • Bulaşıkları elde değil makinede yıkayın. 4 kişilik bir aile günlük bulaşığını elde yıkarsa, ortalama 84-126 litre su harcanır. Oysa bulaşık makinesi aynı bulaşığı sadece 12 litre su ile yıkar. Bu da bir yılda ortalama 26-40 ton su tasarrufu demektir.
  • Diş fırçalarken, tıraş olurken suyu kapatın. Kullanılmadığı halde açık bırakılan su harcaması, yılda kişi başına ortalama 12 tondur. 4 kişilik bir ailede bu rakam yaklaşık 48 tondur.
  • Daha kısa duş alın. 5 dakikalık bir duş sırasında ortalama 60 litre su harcanır. 4 kişilik bir ailenin her bir ferdi duş süresini 1 dakika azaltırsa yaklaşık 18 ton suyu kurtarır.
  • Sifonu gereksiz yere çekmeyin. Dört kişilik bir ailenin fertleri günde bir kez sifonu amacı dışında çekerse, yılda 16 ton su harcamış olur.
  • Rezervuara, su dolu 1,5 litrelik pet bir şişe yerleştirin. Bu basit önlemle, yılda 2 ton su tasarrufu sağlanabilir.
  • Duş başlığını yeni çıkan suyu daha iyi püskürten ekonomik duş başlıklarıyla değiştirin. Böylece suyu daha az açarak daha tazyikli suyla duş alınabilir.
  • Muslukların su kaçırmadığından emin olun ve gerekirse tamir ettirin. Her saniye bir damla damlayan musluk, yılda 1 ton su harcar.
  • Su kaçaklarını engelleyin. Ev ya da apartmanınızdaki su borularını yenileriyle değiştirin ya da tamir ettirin. Eski tip borular tonlarca suyun kayıp olmasına neden olur.
  • Çamaşır makinesini ekonomik kullanın. Tek bir çalıştırmada yaklaşık 176 litre su harcayan çamaşır makinesi haftada bir kez bile az kurulsa, yılda 9 ton su tasarruf edilir.

 

Paylaş Facebook  Paylaş twitter  Paylaş google  Paylaş linkedin
Yayın: 01.06.2017 - Güncelleme: 03.10.2023 09:31 - Görüntülenme: 4309
  Beğen | 9  kişi beğendi