T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
MERSİN / SİLİFKE - TOKİ Ortaokulu

NAYLON POŞETLERİN ZARARLARI

Naylon poşetler bozulmaya başladıklarında, çevreye zararlı kimyasallar yayılıyor ve besin zincirimizi yavaş yavaş kirletiyorlar. Bunun yanı sıra, naylon poşet üretimi petrol ve doğal gaz gibi yenilenemeyen enerjinin git gide azalmasına neden oluyor...

Türkiye güzel bir ülke... Ancak yakından baktığımızda bu sıra dışı güzelliği bozan şeyler var; çöpler, atıklar, özellikle de naylon poşetler... Ağaçların dallarında sallanıyorlar, nehirleri kirletiyorlar, çitlerde asılı kalıyorlar, konalizasyonları tıkıyorlar, hayvanların boğazlarını tıkayıp boğularak ölmelerine neden oluyorlar. Doğal görünümün bozulmasında büyük etkiye sahip olan da bu naylon poşetler. 
Kullanışlı olmadıklarından değil... Son derece işlevsel, hijyenik, hafif, dayanıklı ve ucuzlar, hatta ücretsizler! Ne yazık ki çoğunun sonu çöplük ya da çevre oluyor. 
Polietilen poşetlerin üretimi yaklaşık 39 yıl önce moda olmaya başladığından buyana, dünyada hemen her ülkede kullanılıyorlar. Her gün onlarla karşılışıyoruz. Sebze ve meyveden kıyafet ve kitaplara değin her şeyi taşımaya elverişliler. Poşette yoğurt ve canlı akvaryum balığı bile satın alıyoruz! Onları çanta gibi kullanıyor, evde çıkan çöplerimizi de onlara koyuyoruz. Naylon poşetlerin olmadığı bir yaşam düşünmek güç. Ancak, eğer gezegenimizin korunmasına katkıda bulunmak istiyorsak, onları tekrar tekrar kullanarak naylon poşet üretimini azaltmalı, olanaklı olduğunda ise naylon olmayan poşet ve çanta kullanmalıyız. 
Çirkin bir görüntü oluşturmanın yanı sıra, neden oldukları daha kötü şeyler de var. Birden öteki yere bir şey taşırken naylon poşeti yalnızca birkaç dakikalığına kullanıyor olsak da, bir naylon poşet doğada tümüyle yok olana değin aradan bin yıl geçmesi gerekiyor. Eve giderken beş dakika simiti poşette taşıma, o poşetin doğayı 3017 yılına dek kirleteceği anlamına geliyor! Naylon poşetler yavaşça bozulmaya başladığında, çevreye zararlı kimyasallar yayılıyor ve besin zincirimizi yavaş yavaş kirletiyor. 
Bunun yanısıra, naylon poşet üretimi petrol ve doğal gaz gibi yenilenemeyen enerjinin git gide azalmasına ve kirliliğe yol açıyor. Bir naylon poşet üretmek için gerekli olan enerji bir arabaya 115 metre boyunca güç sağlayabiliyor. Daha da fazlası, naylon poşet çöplerinin temizlenmesi pahalıya mal oluyor, bu da daha çok vergi demek. Bu sözde "ücretsiz" naylon poşetlerin aslında ücretsiz olmadığını, çünkü maliyetlerinin satın aldığımız öteki ürünlere eklendiğini unutmayın.

NAYLON POŞETLERİN ZARARLARIÇevreyi düşüncesizce naylon poşetlerle kirlettiğimizde, hayvanların yaşamına da korkunç zararlar vermiş oluyoruz. Antarktika´dan  Kuzey Denizi´ne, Hawaii´ye değin dünyada hemen hemen her deniz kuşunun midesinde plastik atık bulunuyor. Deniz hayvanları genellikle denize atılan poşetleri yiyecek sanıp yiyorlar, bu da onların sindirim sistemlerinde bozulmaya yol açarak ölümlerine bile neden olabiliyor. Naylon poşetler deniz kaplumbağalarına, yenilebilecek denizanaları gibi görünüyor. Kimi balinalarda yapılan otopsiler, midelerinin polietilen poşetlerle dolu olduğunu gösteriyor. Dünya Doğa Vakfı´na göre naylon poşetlerden ötürü her yıl 100,000´in üzerinde balina, fok, su kaplumbağası ve kuş ölüyor. Karada ise inekler, keçiler ve öteki hayvanlar yem ararken genellikle plastik parçalar yiyorlar. Bu nedenleri hastalanabiliyor ve hatta ölüyorlar. 
Naylon poşet sorununa ülkeler tepki gösteriyor, birçoğu da önlem almak için harekete geçiyor. Güney Afrika´da naylon poşetlere hakaret anlamında "Ulusal çiçek" adı takılmış çünkü ülkede her yerde bulunuyorlarmış. Çin´de caddelerde uçuşan naylon poşetlere "beyaz kirlilik" adı verilmiş. Bangladeş, ülkenin üçte ikisini su altında bırakan yıkıcı 1988 ve 1998 sellerinin nedeninin naylon poşetler kanalizasyon sistemini tümüyle tıkamıştı. Bangladeş ondan sonra başkent Dhaka´da polietilen poşet kullanımını yasakladı ve ekonominin unutulan bir kısmı yeniden canlandı.                                      

NAYLON POŞETLERİN ZARARLARI

Çeşitli yollardan denize ulaşan katı atıklar askıda katı madde kirliliğine sebebiyet verir. Bu maddeler çok uzun süre deniz ortamında bozulmadan kalabilmektedir:

MADDE

SÜRE

Kağıt 2-4 Hafta
Pamuklu Malzemeler 1-5 Ay
Halat 1 Yıl
Boyalı Tahta Parçası 13 Yıl
Teneke Kutu 200-500 Yıl
Plastik Şişe 450 Yıl
Cam Şişe Belirsiz


Naylon poşet kullanırsak;

  • Naylon poşetler petrol türevi olan polietilenden üretilir. 
  • Ücretsiz ve kullanışlı olduğu için çok tüketilir ve çöplerle beraber doğaya atılır. 
  • Ortalama 15 dakika kullandığımız bir naylon poşetin doğada tümüyle yok olması için bin yıl gerekir. 
  • Naylon poşetlerin sadece %1'i geri dönüştürülür,%99'u doğada kalır. 
  • Naylon poşetler doğada bozulmaya başladıklarında çevreye zararlı kimyasal maddeler yayar ve bu maddeler toprağa, suya karışarak besin zincirimizi yavaş yavaş kirletir. 
  • Denizleri,gölleri,nehirleri kirletir, kanalizasyonları tıkar. 
  • Doğaya atılan naylon poşetler nedeniyle yunus, fok, balina,deniz kaplumbağaları gibi hayvanlar denize atılan poşetleri yiyecek sanıp yerler. Bu da onların sindirim sistemlerinde bozulmalara yol açarak ölmelerine neden olur. 
  • Naylon posetler şeffaf oldukları için, tıpkı bır sera gibi ısıyı emerek orman yangınlarına neden olur. 
  • Naylon poşetler dokundukları gıdaların vitaminlerini yok ederler. 
  • Çöplerin % 90'nı naylon ve plastik atıklardan oluşur.                              

 NAYLON POŞETLERİN ZARARLARIBez torba ve kesekağıdı kullanırsak;                                                 

  • Bez torba kullanarak haftada altı naylon poşeti kullanımdan çıkartmış oluruz. Ülkemizde her 5 kişiden sadece biri böyle yapsa, ortalama bir yaşam süresince 31.046.400.000 naylon poşet kullanımdan kalkmış olur. 
  • San Francisco, Paris, Bangladeş, İsrail, Londra, Kanada, Güney Afrika, Taiwan, Singapur, Kenya naylon poşet kullanımını yasakladı. Boston ve Oackland yasaklama yolunda. İrlanda vergilendirdi. Çin ise naylon poşetleri ücretli yaparak her yıl 37 milyon fıçı petrol tasarrufu gerçekleştiriyor. 
  • Naylon poşet kullanımındaki azalma bir ülkenin dışa bağımlılığında azalma anlamına gelir. 

NAYLON POŞETLERİN ZARARLARI

Dünyayı Kurtaracak 6 Öneri

Dünyayı kurtaracak önerilerin en başında plastik poşetler geliyor. Sadece 10 dakika kullanılan poşetler yüzyıllar boyunca doğadan yok olmuyor ve denizlerdeki hayvanlar için büyük bir tehlike oluşturuyor. Bu sebepten dolayı, plastiklerin toplanması ve denizlerdeki canlıların kurtarılması için ''Dalgaların mesajı'' adında bir proje gerçekleştiriliyor.

Türkiye temsilcisi Doğaevi Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Zora ve Organik Ped Natracare'in kurucusu Susie Hewson'ın da öncüleri arasında olduğu proje 2009 yılında Türkiye'ye taşınmaya hazırlanıyor. 

Projenin amacı; denizdeki plastik kirlenmesine dikkat çekerek, doğaya yardım etmektir. Bunun için doğayı kurtarmak adına 6 öneri sunuluyor. Bunlar;
1- Marketlerden alışveriş yapılacağı zaman tüketicilerin kendi poşetlerini (file, bez torba) yanlarında götürmeleri, 
2- Sebze, meyve, et ve balık türü yiyecekleri alırken paketlenmiş halde alınmaması, 
3- İçeceklerin cam şişe içerisinde tercih edilmesi, 
4- Plastik oyuncakların alınmaması, 
5- Organik yapılan ped'lerin kullanılması, 
6- Plastik poşetlerin içerisinde satılan ürünlerin satın alınmaması öneriliyor.

NAYLON POŞETLERİN ZARARLARI

Dünya ülkeleri ne yapıyor?

Dünyada her yıl 500 milyar ile 1 trilyon arasında plastik poşet çanta kullanıldığı tahmin ediliyor. Üstelik bu sayının 380 milyarı sadece ABD'de kullanılıyor. Bazı ülkelerde hükümetler plastik poşet kullanımını azaltmak amacıyla çeşitli yasaklar koyuyor ya da vergilere başvuruyor. Mesela ABD'de San Francisco'da ilk önce belirli mağazalarda başlayan plastik poşet yasağı, daha sonra diğer mağazalarda da uygulanmaya başlamış. Bu yasanın tüm ülke çapında yayılması umuluyor.

İngiltere'de 2007 yılında plastik poşeti ile yasaklayan şehir Modbury olmuş. Modbury, her yıl 13 milyar plastik poşetin atıldığı bir şehir. Bu şehirde eğer tüketiciler, kendi bez poşetlerini alışverişe giderken yanlarında getirmeyi unuturlarsa, ucuz kağıt ve geri dönüşümlü pamuktan yapılmış çantalardan satın alabiliyorlar. Ülkenin başkenti Londra'da da bu yönde bazı çalışmalar yürütüldüğü belirtiliyor. Londra sakinleri her yıl 1.6 milyar plastik poşet kullanıyor.

Meksika, geçen yıl plastik poşet kullanımını yasakladı. Hindistan'da da plastik poşet kullanımı yasak. Hatta Hindistan plastik poşet kullanımının yasaklanması konusunda lider konumunda. Gerçi bu yasağın uygulanması konusunda bazı sorunların meydana geldiği belirtiliyor. Delhi, Mumbai, Vasco gibi şehirlerin hepsinde plastik poşet kullanımı yasaklanmış durumda.

Bangladeş, 2002 yılında plastik poşet kullanımı yasakladı. 1998 yılından sonra plastik poşet konusunda daha sorumlu davranmaya başlayan Bangladeş, bu konuda diğer ülkelere örnek olmalı.

Yıllardır plastik poşet kullanımının yasak olduğu Ruanda, sadece bulunduğu kıtada değil, aynı zamanda dünyada da önemli bir yere sahip. Çünkü Ruanda, plastik poşet yasağı ile dünyanın en temiz ülkeleri arasında yer alıyor.

Avustralya'nın 12 şehrinde de plastik kullanımı yasak. Her yıl 6.7 milyar plastik poşetin kullanıldığı ülkede plastik poşet kullanımının daha da azalacağı tahmin ediliyor.

Bu sayılan ülkeler dışında bazı ülkelerde naylon poşet kullanımı yasak olmamasına rağmen, bazı vergilerle bu poşetlerin kullanım oranı azaltılmaya çalışılıyor. Mesela İtalya, Belçika, İrlanda gibi ülkelerde 2008 yılından beri naylon torbalara vergi nedeniyle kullanım oranında yüzde 94 azalma olduğu belirtiliyor. İsviçre, İsveç, Norveç, Almanya ve Hollanda'da ise mağazalarda plastik poşetler ücretle satılıyor.

Dünyanın en kalabalık ülkesi Çin yasaklama yoluna gidiyor. Çin hükümeti 0,025milimetreden daha ince plastik poşet üretmeyi ve marketlerde satışını yasakladı. Kuralı ihlal eden firmalara ceza verilmesi öngörülüyor. Çin, sadece torbaları paralı yapmakla, her yıl 37 milyon varil petrolü tasarruf edecek. Norveç, İsrail, Kanada, Batı Hindistan, Botswana, Kenya, Tanzanya, Güney Afrika, Uganda, Tayvan ve Singapur'da plastik torba kullanımı yasaklandı ya da yasaklanma yolunda adımlar atıldı.

 

Paylaş Facebook  Paylaş twitter  Paylaş google  Paylaş linkedin
Yayın: 02.06.2017 - Güncelleme: 03.10.2023 09:27 - Görüntülenme: 10200
  Beğen | 9  kişi beğendi